چگونه یک دوربین عکاسی مناسب انتخاب کنیم؟

علی رغم مدل‌های بسیار متنوعی که تقریبا هر ماه بر تعدادشان افزوده نیز می‌شود، انتخاب دوربینی که برای استفاده شما مناسب و ایده آل باشد چندان هم مشکل نیست. کافی است جایگاه خود را بین گروه‌های زیر بشناسید. آنگاه می‌توانید از بین مدل‌هایی محدودتر ، با چشمانی باز به انتخابی صحیح برسید:
ابتدا باید بدانید که چه کاربردی مدنظر شماست و در میان کدامیک از گروه‌های زیر می‌باشید؟
- گروه اول کسانی هستند که هدفشان از خرید دوربین عکاسی صرفا ثبت خاطرات خانوادگی است. این گروه اطلاعی از تکنیک‌های عکاسی ندارند و تمایلی هم به یاد گرفتن این مسائل ندارند و تنها وسیله ای می‌خواهند که این کار را به راحت ترین شیوه برایشان انجام دهد.
- گروه دوم کسانی هستند که اطلاعی از تکنیک‌های عکاسی ندارند و برای اولین بار اقدام به خرید دوربین عکاسی می‌کنند ولی به یادگیری عکاسی علاقه مندند.
- دسته سوم کسانی هستند که پیش از این دوربین عکاسی داشته اند و تا حدی عکاسی آشنایی دارند اما به خاطر محدودیت‌های دوربینشان تمایل به تهیه مدلی کاملتر دارند.
- گروه چهارم کسانی هستند که با فن عکاسی آشنا و علاقه مند هستند اما عکاسی حرفه آنها نیست و به صرف علاقه و تفنن به اینکار می‌پردازند.
-  و دسته آخر حرفه ای‌ها هستند که عکاسی حرفه آنهاست و با آن کسب درآمد می‌کنند.
گروه اول
چنانچه به گروه اول تعلق دارید، به این نکته توجه کنید که اکثر دوربین‌های کوچک جیبی در حال حاضر از لحاظ کیفیت عکس بسیار بهم نزدیک اند و اگر هم تفاوتی در بین آنها وجود داشته باشد، این تفاوت تنها در تست‌های لابراتوری و یا در چاپ در سایز خیلی بزرگ مثلا بیش از 30 در 40 سانتیمتر به سختی قابل تشخیص است (که البته خوشبختانه با بدبختانه با توجه به کیفیت بسیار بد چاپ در اغلب لابراتورهای کشورمان همین تفاوت هم قابل رویت نیست)
اما با اینحال فاکتورهای دیگری برای انتخاب در گروه یک وجود دارد که بسیار قابل توجه و مهم بوده و بهتر است مدنظر قرار گیرد. این فاکتورها عبارتند از:
لرزش گیر اپتیکال: این فاکتور تا حد قابل قبولی از تارشدن عکس در اثر لرزش و تکان دست (بخصوص در هنگام عکاسی در نور کم) میکاهد.. توجه داشته باشید که دو نوع لرزش گیر واقعی وجود دارد که یک نوع آنها با حرکت عدسی‌های لنز تاثیر لرزش دست را جبران می‌کند و نوع دیگر که با حرکت حسگر(بدون سنسور) اینکار را انجام می‌دهند. نوع اول یعنی لرزش گیر لنز موثرتر است ولی لرزش گیر حسگر هم عملکرد خوبی دارد. متاسفانه بعضی بعضی از سازندگان دوربین بدون اینکه دوربین خود را به یکی از دونوع لرزش گیر فوق الذکر مجهز کنند مارک Image Stabilizer را بر دوربین خود میزنند و آن را لرزش گیر دیجیتال می‌نامند که تقریبا بدون تاثیر است. تقریبا تمام دوربین‌های جیبی پاناسوئیک و کانن، برخی از مدل‌های سونی و کداک لرزش گیر لنز دارند و لرزش گیر دوربین‌های المپوس از نوع حسگر می‌باشد.
لنز دوربین: فاکتور دیگری که گروه اول باید به آن توجه کنند، لنز دوربین است. واید بودن لنز بیش از میزان زوم اهمیت دارد. سعی کنید دوربینی خریداری کنید که لنز آن از 28 میلیمتر شروع شود. اکثر دوربین‌های جیبی، لنزشان از 35 یا 38 میلیمتر شروع می‌شود مثلا ممکن است لنز 4 برابر معادل 35-150 داشته باشند. به این نکته توجه کنید که حد واید لنز کاربرد بیشتری از حد تله آن دارد. برای مثال دوربینی باز زوم 3.5 برابر معادل 28-100 ارزش و کاربرد بیشتری از دوربینی با زوم فرضا 5 برابر معادل 35-175 دارد. زوم دیجیتال به کلی بی ارزش است.
کیفیت فیلمبرداری خوب: سومین فاکتور مهم برای گروه یک کیفیت فیلمبرداری خوب است. برخی از دوربین‌های عکاسی دیجیتال علیرغم کیفیت عکس خیلی خوب، کیفیت فیلمبرداری چندان مطلوبی ندارند ولی می‌توان مدلهایی را یافت که کیفیت قابل قبولی داشته باشند، حتی از سال 2009 در بسیازی از مدل‌ها ، فیلمبرداری با کیفیت بسیار بالای HD و Full HD تعبیه شده است.
سرعت عمل خوب: چهارمین فاکتور سرعت عمل خوب دوربین است. بعضی از دوربین‌ها علی رغم کیفیت عکاسی خیلی خوب، سرعت فکوس و رایت فایل بسیار پایینی دارند که باعث می‌شود بسیاری از لحظه‌های حساس از دست برود. متاسفانه مدلهای جیبی کمپانی معتبر نیکون نیز در این گروهند. کاتن، پاناسونیک و سونی سرعت فوکوس بهتری دارند.
جمع و جور بودن دوربین: پنجمین فاکتور و جمع و جور بودن دوربین است. دوربین‌های بزرگ برای کسانیکه چندان علاقه مند به عکاسی نیستند باعث می‌شود که این دوربین‌ها همیشه در خانه بمانند.
گروه دوم
چنانچه به گروه دوم تعلق دارید، یعنی به تازگی وارد دنیای عکاسی شده اید و به یادگیری آن علاقه مندید به چند فاکتور توجه کنید:
تنظیمات دستی و نیمه خودکار: اولا دقت کنید که دوربین شما حالات تنظیم دستی و یا نیمه خودکار شامل حالات Manual، Shutter priority و Aperture priority را داشته باشد. بسیاری از دوربینهای دیجیتال جیبی فاقد این تنظیمات هستند. وجود این تنظیمات و کار با آنها برای یادگیری عکاسی ضروری است.
زوم: توصیه من این است که ابتدا به ساکن به سراغ دوربینهای SLR نروید و در عوض با دوربین‌ها ی سوپرزوم و یا شبه SLR شروع کنید. این دوربین‌ها تقریبا تمام تنظیمات دوربین‌های SLR را دارند. ضمن اینکه به یک لنز همه کاره با کارکرد واید، تله و ماکرو مجهزند. کارکردن با این دوربینها باعث می‌شود ضمن یادگیری عکاسی، با کارکردهای ویژه لنزهای مختلف نیز آشنا شوید و در آینده در صورت تمایل به ارتقا به دوربینهای SLR خواهید داتست که نیاز به چه لنز و یا لنزهایی دارید.
کفشک فلاش: حتی المقدور دوربینی را انتخاب کنید که دارای کفشک فلاش و یا دست کم PC synchronize باشد. استفاده از فلاش بیرونی تنها به منظور افزایش قدرت فلاش نیست، بلکه امکان تغییر زاویه و بانس کردن فلاش بیرونی است که اهمیت دارد. چنین قابلیتی در به فعلیت در آوردن خلاقیت‌های هنری و نیز نورپردازی مطلوبتر و ثبت عکسهایی زییاتر اهمیت دارد.
فاکتورهای اول، دوم و چهارم گروه یک یعنی لرزش گیر، لنز واید و سرعت عمل مطلوب در مورد گروه 2 نیز صادق است.
گروه سوم
چنانچه به گروه سوم تعلق دارید، یعنی پیش از این دوربین عکاسی داشته اید و با عکاسی آشنایی دارید ولی تمایل به ارتقای دوربین خود دارید، به این توصیه‌ها توجه کنید:
تنها زمانی به فکر ارتقای دوربین خود باشید که احساس کنید دوربین تان در بروز توانایی‌های شما محدودیت ایجاد کرده است. مثلا عمدتا علاقه به عکاسی از پرندگان دارید و دوربینتان توانایی تله مطلوبی ندارد و یا بسیار کند است. یا به عکاسی ماکرو علاقه مندید و دوربینتان توانایی مطلوبی در این زمینه ندارد. هنر عکاس در این است که از آنچه دارد بخوبی استفاده کند. داشتن بهترین و گرانقیمت ترین دوربینهای حرفه ای هیچ کس را عکاس قابلی نمی‌کند.
داشتن قابلیت عکاسی RAW را برای عکاسان گروه 3 قویا توصیه می‌کنم.
سایر فاکتورهای ذکر شده در گروه دوم برای گروه سوم نیز توصیه می‌شود.
گروه چهارم
چنانچه به گروه چهارم تعلق دارید: یعنی با عکاسی کاملا مانوس و علاقه مند هستید ولی عکاسی منبع درآمدتان نیست:
دوربین‌های SLR: سراغ دوربین‌های SLRبروید، اما دوربینهای SLR آماتوری، تستهای سایت‌های مرورگر نظیر dpreview نشان می‌دهد که SLRهای آماتوری از لحاظ کیفیت عکس به خوبی SLRهای حرفه ای هستند و اگر هم تفاوتی در این زمینه وجود دارد، این تفاوت بسیار بسیار جزئی است.
در دسترس بودن، قیمت و فراوانی تجهیزات جانبی را در انتخابتان مد نظر قرار دهید چرا که انتخاب دوربین SLR در مقابل سایر انواع دیگر دوربین، بیش از هر عاملی بخاطر انعطاف پذیری این دوربین‌ها در زمینه بکارگیری طیف وسیع تجهیزات جانبی از قبیل لنز، فلاش و ... است.
تفاوت کیفیت عکس دوربین‌های SLR جدید در برندهای مختلف به حداقل رسیده است. بنابر این برندی را انتخاب کنید که به آن علاقه مندید. ممکن است شما به برندی مثلا نیکون علاقه مند بوده و روی آن تعصب داشته باشید. به علاقه خود احترام بگذارید. تجربه نشان داده که عکاسی با مارک مورد علاقه، صرف نظر از کیفیت عکس، لذتبخش تر و ارضا کننده تر است.
اعضای هر چهار گروه مذکور می‌توانند برای دستیابی به علاقه شان، روش درست عکاسی را بیاموزند تا بتوانند از این هنرشان لذت بیشتری ببرند.